Hoe onzichtbare drempels talentontwikkeling van vrouwen in de weg staan
Nederlandse vrouwen zijn hoger opgeleid dan ooit. Steeds meer meisjes stromen door naar het hoger onderwijs, halen diploma’s, starten hun loopbaan met ambitie én blijven zich graag ontwikkelen. Toch zien we dat het potentieel van veel vrouwen onderweg stokt. Niet door een gebrek aan talent, maar omdat de ruimte om dat talent te laten bloeien ontbreekt.
De cijfers liegen er niet om:
- 38% van de vrouwen in Nederland heeft een hbo- of wo-diploma, tegenover 33% van de mannen (CBS)
- Toch werkt ruim 1 op de 3 hoogopgeleide vrouwen onder haar niveau (Women Inc.)
- Bijna de helft van de vrouwen voelt zich niet vrij om haar ambitie uit te spreken op het werk (TNO)
- En hoewel 43% van de vrouwen aangeeft zich te willen ontwikkelen via training, krijgt ze daar in de praktijk minder ruimte voor dan mannen (35%)
Wat gebeurt er tussen diploma en doorstroom? Waar raakt de energie, de ambitie of het perspectief verloren?
Geen gebrek aan ambitie, wel aan ruimte
Het idee dat vrouwen ‘minder ambitieus’ zouden zijn, wordt in de praktijk niet gestaafd. Sterker nog: vrouwen blijken juist vaker bereid om zich te blijven ontwikkelen. Maar in veel organisaties is de ruimte om die ambitie vorm te geven beperkt, zeker voor vrouwen die parttime werken, zorgtaken combineren of zich niet in het dominante beeld van ‘de leider’ herkennen.
Loopbanen van vrouwen raken daardoor sneller verstopt. Ambitie wordt niet opgemerkt, leidinggevende rollen worden niet aangeboden, en ontwikkeltrajecten sluiten niet aan op de realiteit van vrouwenlevens. Een vrouw in een 28-urige werkweek met jonge kinderen komt zelden bovendrijven in een systeem dat nog steeds vooral ‘fulltime, flexibel en zichtbaar’ beloont.
Onzichtbare drempels
Wat dit probleem extra complex maakt, is dat het vaak niet tastbaar of benoembaar is. Geen harde afwijzing, geen expliciete tegenwerking, maar subtiele signalen die samen een duidelijk beeld schetsen: ‘jij bent nu nog niet aan zet.’
Denk aan:
- Managers die bij een promotie twijfelen of een jonge moeder ‘die druk erbij’ wel aankan
- HR-beleid dat trainingen alleen op vaste dagen en tijden aanbiedt
- De aanname dat wie parttime werkt geen leiderschap ambieert
- Feedback die vrouwen aanmoedigt om ‘nog wat zelfverzekerder’ of ‘duidelijker aanwezig’ te zijn
Deze drempels zorgen ervoor dat vrouwen zich aanpassen, inhouden of afhaken. En dat is zonde, voor henzelf én voor de organisatie.
Waarom dit anders moet
Talentontwikkeling is geen nice to have, het is een strategisch vraagstuk. Organisaties die niet in staat zijn om álle beschikbare talenten te benutten, verliezen op innovatiekracht, continuïteit én aantrekkelijkheid als werkgever. Bovendien: diversiteit aan de top komt niet vanzelf. Die begint bij eerlijke kansen onderweg.
Door ruimte te maken voor ontwikkeling - ook in deeltijd, ook buiten de gebaande paden, ook voor wie niet roept maar fluistert - zorg je ervoor dat talent zich kan ontplooien. Dat vrouwen niet alleen meedoen, maar ook invloed krijgen.
En het goede nieuws? Het kan.
Wat helpt wél?
Er zijn steeds meer voorbeelden van organisaties die het anders doen. Die erkennen dat er drempels zijn, en die actief op zoek gaan naar manieren om vrouwen wél in positie te brengen. Denk aan:
- Flexibele ontwikkelprogramma’s, ook in deeltijd te volgen
- Loopbaangesprekken waarin ambitie expliciet besproken wordt
- Leiderschapsrollen met ruimte voor maatwerk
- Mentoring en coaching gericht op doorstroming van vrouwen
- Het doorbreken van stereotiepe beelden over leiderschap en succes
Tot slot
De vraag is dus niet óf vrouwen zich willen ontwikkelen, want die ambitie is er. De vraag is: geven we hen de ruimte? Krijgen vrouwen écht de kans om aan zet te komen? Want slim genoeg zijn ze allang. Nu de rest nog.