Leiderschap is geen mannenpak
We worden dagelijks beïnvloed door beelden. Wat we zien in nieuwsberichten, op LinkedIn, in films of tijdens een overleg vormt ons idee van ‘normaal’. Het bepaalt wat we bewonderen, wie we vertrouwen, en wie we als leider beschouwen. En precies daar wringt het.
Want leiderschap heeft nog steeds te vaak één gezicht. Vaak onbewust. Denk aan de standaardbeelden in een PowerPoint over management: zakelijk geklede mannen van middelbare leeftijd, armen over elkaar, serieuze blik. Ze staan symbool voor daadkracht, strategie en gezag – want dat is het beeld dat we jarenlang hebben ingeprent gekregen. Het zit in onze systemen én in ons onderbewuste.
Voor vrouwen die zich daar niet in herkennen, kan het voelen alsof leiderschap een rol is die voor een ander is weggelegd. Niet omdat het ontbreekt aan ambitie of talent, maar omdat herkenning ontbreekt. Jezelf niet terugzien in de mensen die ‘het gemaakt hebben’, maakt de route naar boven vaag of zelfs ondenkbaar. Dat remt groei, niet alleen van vrouwen, maar van organisaties als geheel.
Waarom rolmodellen ertoe doen
Rolmodellen bieden perspectief. Ze maken zichtbaar wat mogelijk is, laten andere vormen van leiderschap zien, en normaliseren variatie. Vrouwen die iemand zien die op hen lijkt in een leidinggevende positie, durven sneller zelf stappen te zetten. En dat effect begint al vroeg: meisjes die vrouwelijke docenten, artsen of managers zien, kiezen vaker voor die beroepen.
Maar dat is geen automatisch proces. Het vraagt bewuste aandacht van organisaties:
- 67% van de vrouwen herkent zich niet in de rolmodellen binnen hun organisatie.
- Organisaties mét zichtbare vrouwelijke leiders trekken meer vrouwelijke sollicitanten aan.
- Leiderschap wordt wereldwijd nog sterk geassocieerd met mannelijkheid, afstandelijkheid en dominantie.
We weten uit onderzoek dat ‘je kunt niet worden wat je niet kunt zien’ meer is dan een mooie quote – het is een sleutelfactor in ambitieontwikkeling en zelfvertrouwen. Het ontbreken van representatie leidt tot ondervertegenwoordiging. Niet alleen aan de top, maar ook op weg daar naartoe.
Beeldvorming doorbreken vraagt actie
Het doorbreken van eenzijdige beeldvorming begint bij erkenning. Herkennen dat er een probleem is met wie we zichtbaar maken – en wie niet. Vragen stellen bij wie we uitnodigen op het podium, wie we laten spreken tijdens events, en wie er op onze website en socials staan als ‘boegbeeld’. Zolang leiderschap alleen in één vorm zichtbaar is, sluiten we onbedoeld anderen uit.
Daarom is het belangrijk om andere gezichten te laten zien. Vrouwen die authentiek leidinggeven op hun eigen manier. Leiders die coachend, verbindend of intuïtief zijn. Mensen die zorgen voor psychologische veiligheid en ruimte voor groei. Niet als uitzondering, maar als norm.
Dat vraagt ook iets van organisaties:
- Durf af te wijken van het standaardplaatje in je communicatie
- Zoek actief naar talent dat onder de radar blijft
- Geef ruimte aan diverse stijlen van leiderschap
- Maak het vanzelfsprekend om rolmodellen zichtbaar te maken – binnen én buiten de organisatie
Een bredere definitie van leiderschap
Talent is overal. Maar als we talent alleen herkennen in de vorm die we al gewend zijn, blijven we op dezelfde plek cirkelen. Wie serieus werk wil maken van inclusieve talentontwikkeling, begint bij zichtbaarheid. Zichtbaarheid van mensen die laten zien dat het ook anders kan. Die vanuit verbinding en vertrouwen leidinggeven. Die inspireren, ook als ze niet in het oude plaatje passen.
Want uiteindelijk is het simpel: wie het ziet, kan het worden.